Hẻm núi Ninemile (còn gọi là Hẻm núi Nine Mile) là một hẻm núi dài khoảng 40 dặm (64 km), nằm ở các quận Carbon và Duchesne ở miền đông Utah, Hoa Kỳ. Được quảng bá là "phòng trưng bày nghệ thuật dài nhất thế giới", hẻm núi được biết đến với nghệ thuật đá phong phú, hầu hết được tạo ra bởi nền văn hóa Fremont và người Ute. Nghệ thuật đá, hầm trú ẩn và kho thóc do Fremont để lại khiến Hẻm núi Ninemile trở thành điểm đến cho các nhà khảo cổ cũng như khách du lịch.
Ước tính có ít nhất 1,000 địa điểm có các hình ảnh khắc trên đá trong hẻm núi, với hơn 10,000 hình ảnh riêng lẻ. Con số thực có thể cao gấp 10 lần, nhưng không nghi ngờ gì khi nghệ thuật đá tập trung ở đây nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác ở Bắc Mỹ. Phần lớn là dưới dạng các bức tranh khắc đá, và cũng có nhiều bức tranh được vẽ. Các nhà nghiên cứu cũng đã xác định được hàng trăm ngôi nhà hầm hố, hầm đá và kho thóc, mặc dù chỉ có một số lượng hạn chế việc khai quật được thực hiện.
Nhiều công trình kiến trúc này nằm cao trên nền hẻm núi trên các gờ vách đá, tháp nhọn và mê cung. Chúng được xây dựng bởi người Fremont, có sự hiện diện ở Hẻm núi Ninemile đã được xác định niên đại vào năm 950–1250 sau Công nguyên. Trái ngược với các nền văn hóa săn bắn hái lượm thuần túy bao quanh họ, người Fremont thực hành nông nghiệp, trồng ngô và bí dọc theo đáy hẻm núi.
So với các khu vực văn hóa Fremont khác, tương đối ít đồ gốm được tìm thấy ở Nine Mile. Điều này cho thấy rằng đậu, phải được đun sôi trong nhiều giờ mới có thể ăn được, không phải là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống của địa phương. Người Fremont còn để lại các mương dẫn nước và nhà nghỉ bằng đất trên nền hẻm núi có thể được nhìn thấy vào cuối những năm 1930, nhưng không còn thấy nữa sau nhiều thế hệ canh tác hiện đại.
Đến thế kỷ 16, tổ tiên của người Utes đã ở trong hẻm núi. Họ đã thêm vào nghệ thuật đá đã có trên các bức tường, nhưng theo phong cách của riêng họ. Nhiều cảnh, ví dụ, mô tả những người thợ săn Ute trên lưng ngựa và có niên đại từ những năm 1800. Bất chấp số lượng hiện vật của người Ute được tìm thấy ở Nine Mile, không có bằng chứng khảo cổ học về bất kỳ trại của người Ute nào.
Theo Tổ chức Kỷ lục Hoa Kỳ (uskings.us)
