Nghệ sĩ violin Xuân Huy sinh năm 1972, được biết đến là một thần đồng âm nhạc. Cha anh là nghệ sĩ Nguyễn Bảo Đoàn, tốt nghiệp chuyên ngành violon ở Nhạc viện Thượng Hải, còn mẹ là bà Phạm Thị Đông, một nghệ sĩ thanh nhạc danh tiếng một thời.
Được tiếp xúc với đàn vĩ cầm từ năm lên 8 tuổi, sau một năm luyện tập, Xuân Huy vào khoa trung cấp Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam). Bốn năm sau, anh sang Venhepsky (Ba Lan) dự thi Tài năng vĩ cầm trẻ và đứng thứ 16 trong số hơn 300 thí sinh dự thi. Với dấu ấn ở tuổi 13, Xuân Huy đã nhận được sự chú ý đặc biệt của giới vĩ cầm Việt. Năm 16 tuổi, Nguyễn Xuân Huy đỗ thủ khoa Nhạc viện Hà Nội và nhận được một suất học bổng của Trường âm nhạc Gnesiny Liên Xô đặc cách học âm nhạc trình độ đại học. Ở tuổi 18, anh được giáo sư của trường giới thiệu thi vào dàn nhạc giao hưởng Century và Xuân Huy vượt qua hàng trăm thí sinh để có mặt trong top 15 người chơi trong dàn nhạc mà Công nương Diana tài trợ. Từ đó, ngoài thời gian học tập ở trường, anh cùng dàn nhạc đi biểu diễn khắp nơi trên thế giới.
Xuân Huy còn nổi tiếng là một nghệ nhân chế tác đàn vĩ cầm có tiếng. Với vốn am hiểu cây vĩ cầm, anh đã chế tác được rất nhiều cây đàn giá trị. Trong vòng 10 năm từ 1999 đến 2009, Xuân Huy chế tác được 15 cây đàn vĩ cầm gỗ và được xem là "hiện tượng hiếm hoi" vừa chơi đàn lại vừa làm đàn ở "đẳng cấp cao". Sau đó, anh có mong muốn tìm ra cách chế tạo một cây vĩ cầm làm từ sứ. Thế giới từng có những cây đàn sứ nhưng chỉ để trưng bày, còn Xuân Huy mong muốn được cây đàn làm từ sứ vẫn chơi được. Cuối năm 2015, anh bắt đầu lên ý tưởng. Ban đầu anh tính chỉ tham gia quá trình gia công nguội, còn lại để nghệ nhân. Nhưng sau đó ông đã tự tay nghiên cứu và chế tác.
Để chế tác được violin bằng sứ, nghệ nhân, nghệ sĩ Xuân Huy đã mất rất nhiều năm tháng nghiên cứu. Anh từng "cày tung" Bát Tràng, Hải Dương và cả miền Bắc… nhưng các nghệ nhân cao thủ về sứ đều lắc đầu. Mỗi lần nung, anh tính toán sắp xếp sao cho phôi đàn được hưởng nhiệt đồng đều nhất, nhưng khi ra lò chúng vẫn rất khác nhau về tiếng. Chỉ cây nào đạt 95-97% so với chuẩn mới được anh giữ lại, đảm bảo tính độc bản. Từng cây đàn được anh tự tay trang trí.
Nghệ sĩ Xuân Huy với một phần bộ sưu tập các cây đàn sứ anh chế tác từ năm 2014 đến 2021. Nhiều đàn violin sứ khi bị lỗi hoặc chưa hoàn thiện, anh đều giữ lại và biến nó thành tác phẩm nghệ thuật trưng bày.
Ðàn violin bằng sứ đầu tiên được Xuân Huy đăng ký sở hữu trí tuệ tại Việt Nam tháng 1/2018. Ðàn nặng khoảng 800gr tính cả phụ kiện bằng gỗ, tức chỉ gấp đôi đàn gỗ. Ðây là trọng lượng gần như không tưởng đối với sứ để đạt tới kích thước chuẩn của violin 4/4. Chất lượng âm thanh của violin sứ dường như tốt hơn một số loại vật liệu thay thế khác như sợi carbon hay thủy tinh. Do chất liệu sứ khi đạt độ mỏng thích hợp sẽ cho tiếng ngân thanh, vang nhưng vẫn có độ trầm lý tưởng để làm nhạc cụ.
Chiếc violin sứ đầu tiên trên thế giới được Xuân Huy chế tác thành công.
Nhân tiệc chiêu đãi Kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập Quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản vào tối ngày 1/6/2018, bản hòa tấu Mediation "Thais" của soạn giả Jules Masenet dưới sự biểu diễn đầy cảm xúc của Xuân Huy với cây đàn vĩ cầm sứ do anh chế tác cùng dàn nhạc dây Yokohama Sinfonietta, nhạc trưởng Toshiki Usui diễn ra trước sự chứng kiến của Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu cùng nhiều quan chức cao cấp của Nhật Bản và Việt Nam.
Trong gần 10 năm kiên trì với đam mê chế tác violin sứ, nghệ sĩ Xuân Huy chỉ hoàn thành được 4 cây đàn và hiện anh lưu giữ chiếc violin sứ đầu tiên mình làm thành công tại phòng trưng bày của gia đình. Ba cây khác, một cây thuộc quyền sở hữu của Nhật hoàng (đang được trưng bày tại Hoàng cung Tokyo), 2 cây còn lại được các nhà tài phiệt sưu tầm. Cũng giống như ba violin sứ khác, chiếc violin sứ đầu tiên được nghệ nhân Xuân Huy đăng ký bản quyền tại Cục Sở hữu Trí tuệ Việt Nam và một số nước khác trên thế giới.
Năm 2019, nghệ nhân Nguyễn Xuân Huy đã được trao bằng xác lập kỷ lục "Người chế tác và biểu diễn đàn violin bằng sứ đầu tiên tại Việt Nam".
--------------------------------------------------------------------------------
Chính bởi những giá trị đặc biệt đó, Trung tâm TOP Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) đã quyết định đề cử Nghệ sĩ, nghệ nhân Xuân Huy vào TOP 500 Kỷ lục bất biến Việt Nam: "Người Việt Nam đầu tiên biểu diễn và chế tác đàn violon bằng sứ". Đây là hành trình tìm kiếm và đề cử Top 500 Kỷ lục Việt Nam không thể thay thế được, từ đó góp phần quảng bá các giá trị đặc biệt của đất nước và con người Việt Nam nói chung cũng như các giá trị của từng địa phương nói riêng.
Mọi thông tin xin gửi về:
Ban quản lý Hành trình tìm kiếm và quảng bá TOP 500 Kỷ lục bất biến Việt Nam
Email:
Ms Diệu Phi (Quản lý hành trình) - 0333108555
Trung tâm TOP Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings)