Từ cậu bé Nguyễn Ngọc Ký ngày nào vượt lên số phận...
Năm 1962, ông được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng huy hiệu. Năm 1963, khi đang học lớp 7, ông tham dự kỳ thi sinh giỏi Toán toàn quốc và đứng thứ 5, được Hồ Chủ tịch tặng huy hiệu lần thứ hai. Ông xuất sắc tốt nghiệp ngành Ngữ văn của ĐH Tổng hợp Hà Nội, rồi trở về quê nhà làm thầy giáo. Năm 1994, ông chuyển từ Nam Định vào TP HCM định cư, làm việc tại Phòng Giáo dục quận Gò Vấp để vừa công tác vừa chữa bệnh.
Năm 2005, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã tặng ông danh hiệu: "Người thầy đầu tiên của Việt Nam dùng chân để viết". Năm 2011, ông được ghi nhận tiếp Kỷ lục là "Nhà văn đầu tiên viết bằng chân".
Tuy nhiên, nhiều câu hỏi được đặt ra, ông viết bằng cách nào, tại sao không dùng phấn, dùng bảng mà ông có thể trở thành một nhà giáo trong suốt hơn 35 năm? Ông kể: "Sau khi tốt nghiệp đại học ngành Ngữ văn, theo lời khuyên của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, tôi trở về quê nhà Hải Hậu, Nam Định làm giáo viên. Tôi luôn suy nghĩ rằng, mình sẽ dạy cho học sinh bằng cách nào đây khi 2 tay vô dụng, không dùng phấn được. Thế là tôi mày mò phương pháp dạy chẳng giống ai".
Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng gặp Nguyễn Ngọc Ký và khuyên ông nên chọn nghề giáo.
Ông tự thiết kế các mô hình, dàn bài trên bìa một tờ giấy cứng, bên ngoài có một tờ giấy trắng che lại. Ông vừa dạy vừa dùng chân kéo tờ giấy che ở ngoài từ từ xuống, thế là những con chữ xuất hiện. Cộng với giọng nói sinh động, truyền cảm, ông đã thuyết phục được học sinh. Trong bất cứ bài học nào, ông đều nghĩ những câu đố bằng thơ rất độc đáo. Chẳng hạn khi dạy tác phẩm của Nguyễn Trãi, để gây sự chú ý cho học sinh, vừa bước vào lớp, ông liền đọc 4 câu thơ: "Đức tài rực sáng sao khuê. Bút là gươm sắc phò Lê cứu đời. Lấy dân làm đạo, làm vui. Hùng văn thuở ấy đất trời còn vang". Đố các em đó là ai? Với lối dạy văn sinh động, sáng tạo, đưa cái hồn của văn học vào lớp học, ông đã làm cảm phục bao thế hệ học trò.
Trong lần về thăm huyện Hải Hậu, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: "Thày giáo Nguyễn Ngọc Ký là đại diện cho sự phấn đấu phi thường và kỳ diệu, là tấm gương sáng cho các bạn trẻ hôm nay, nhất là những người khuyết tật noi theo". Ngày 20/11/1992, ông là Nhà giáo viết bằng chân đầu tiên được nhận danh hiệu Nhà giáo ưu tú.
Cuộc đời của ông tưởng chừng như êm xuôi, nhưng bệnh tật vẫn luôn thách thức. Năm 1993, sau khi đến TP HCM chữa bệnh viêm cầu thận, sức khoẻ của ông suy giảm trầm trọng. Năm 1994, ông chuyển công tác từ Nam Định vào làm việc tại Phòng Giáo dục quận Gò Vấp với mong ước được ở gần các bệnh viện lớn để chữa bệnh.
Từ năm 1994-2005, ông được phân công nhiệm vụ dự giờ bài giảng của giáo viên, chép lại, tổng hợp, rút kinh nghiệm, rồi đóng góp ý kiến. Hằng ngày, ông đến các trường cấp 2 nghe giáo viên giảng bài, rồi ngồi cuối lớp chép lại những ý tưởng. Sau đó ông về ngồi bệt ra giữa nhà viết lại, nhiều ngày phải viết thâu đêm. Chuyên đề góp ý của ông trở thành những bài lý luận từ thực tiễn rất xuất sắc. Ông được mời đi giao lưu, giáo dục lẽ sống và bồi dưỡng lòng ham học cho nhiều thế hệ trẻ trong cả nước với trên 1.500 buổi nói chuyện tại các THCS, THPT, THCN, cao đẳng, đại học trong cả nước.
Bây giờ, bước vào tuổi “thất thập cổ lai hy” tuy không còn lên lớp giảng bài, nhưng thầy Nguyễn Ngọc Ký vẫn miệt mài truyền lửa bằng ngòi bút của mình. Đúng vào dịp mừng thọ 70 tuổi, ông giới thiệu sách mới - Tâm huyết trao đời.
Bìa tự truyện Nguyễn Ngọc Ký.
Cuốn sách với gần 50 câu chuyện trong cuốn tự truyện trải dài những câu chuyện từ thời gian chàng sinh viên Nguyễn Ngọc Ký tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội, theo lời khuyên của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng về quê dạy học, đến khi là cán bộ xuất sắc của Phòng Giáo dục, Quận Gò Vấp, TP.HCM, nghỉ hưu năm 2005. Qua mỗi câu chuyện kể, Nhà giáo Ưu tú, nhà văn Nguyễn Ngọc Ký đã gửi tới bạn đọc những bài học kinh nghiệm sâu sắc, đúc rút từ chính cuộc đời mình. Đó là không có khó khăn nào không thể vượt qua, chỉ cần sự cố gắng và nhiệt huyết.
Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Ngọc Ký ký tặng sách bạn đọc.
Tâm huyết trao đời là tập cuối của bộ ba hồi ký cuộc đời nhà văn, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Ngọc Ký sau Tôi đi học và Những năm tháng không quên. Ông cho biết đây là cuốn sách cuối cùng trong sự nghiệp sáng tác của mình.
Nhà giáo Ưu tú, nhà văn, Kỷ lục gia Nguyễn Ngọc Ký đã trở thành điển hình cho tấm gương vượt khó không chỉ cho ngành giáo dục từ những năm 60-70 ở miền Bắc mà còn là “thương hiệu” vượt qua nghịch cảnh mọi lúc, mọi nơi trên khắp nước ta. Ông đã chứng minh cho mọi người thấy một người tật nguyền như ông vẫn có thể trở thành người có ích cho xã hội. Tên tuổi Nguyễn Ngọc Ký đã được mọi người biết đến với lòng trân trọng, ngưỡng mộ, cảm phục. Mãi mãi, cái tên Nguyễn Ngọc Ký sẽ còn in sâu trong tâm trí mỗi người dân Việt Nam hôm nay và cả mai sau..