Nhà thơ – kỷ lục gia Xuân Quỳ là em gái ruột của nhà thơ Kim Vân (người vừa cùng chồng được xác lập kỷ lục Việt Nam vào ngày 29/8/2015). Xuân Quỳ sinh năm 1937 tại Hưng Yên, làm thơ từ thời còn là học sinh trung học. Sau năm 1975, bà vào định cư tại thành phố Hồ Chí Minh, hiện là Hội viên Hội Nhà Văn thành phố Hồ Chí Minh, Trưởng ban đại diện Hội Bảo trợ Người tàn tật và Trẻ em mồ côi Việt Nam (Văn phòng phía Nam)… Ngoài ra, bà còn giữ nhiều chức vụ khác trong công tác từ thiện từ Trung ương đến địa phương.
Cổng Thông tin Kỷ lục Việt Nam đã có cuộc gặp gỡ, trao đổi với bà xung quanh những vấn đề về thơ phổ nhạc và các hoạt động từ thiện của bà hơn 20 năm qua.
Chào bà, xin bà cho biết đôi nét về cuộc đời mình, nhất là về thơ ca?
Nhà thơ Xuân Quỳ: Tôi là con gái thứ hai trong một gia đình có bốn chị em. Cha tôi là nhà giáo thời Pháp thuộc, mẹ tôi là con một Nhà nho yêu nước. Thời thơ ấu, tôi thường được mẹ ru bằng những câu hò, những vần thơ ngân nga bay bổng nên khi lớn lên, hồn thơ ca trong tôi theo đó lớn dần. Năm lên mười lăm, mười sáu tuổi…tôi bắt đầu làm thơ, mà làm thơ cho vui vậy thôi, chứ thời đó còn chiến tranh, đất nước còn bị ngoại bang bóc lột, nghèo nàn, gia cảnh khó khăn… Bản thân tôi chỉ mong sau này được làm cô thợ dệt, để dệt thật nhiều áo quần cho mọi người. Nhưng ước mơ đó không thành vì tôi phải học văn hóa thời gian khá dài và sau khi ra trường tôi về nhận công tác tại Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội, sau năm 1975, tôi theo chồng vào Sài Gòn lập nghiệp. Ngày mới vào, tôi công tác ở Công đoàn quận Bình Thạnh, được ít năm thì chuyển qua Sở Giáo dục TP.HCM. Cuộc sống của cán bộ công nhân viên chức nơi đô thành thời đó còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn trăm bề. Để có điều kiện cho các con ăn học đến nơi đến chốn, tôi quyết định vay mượn vốn anh em, bà con họ hàng để kinh doanh, mua bán nhà đất, và nhờ may mắn công việc của tôi rất thuận lợi.
Từ trái sang: Nhà thơ Lê Thị Kim; Nhạc sĩ Trương Tuyết Mai, Nha thơ Xuân Qùy và Nhà thơ Hoàng Oanh.
Nhà thơ Xuân Quỳ: Vâng, thơ là cái gì đó bất biến ở trong tôi. Tôi vừa làm việc, vừa làm thơ và vừa tham gia công tác từ thiện, vừa làm thơ…. Tính đến nay, sau hơn 60 năm miệt mài, tôi đã có cả ngàn bài thơ với nhiều thể loại. Một số bài đã được đăng rải rác trên các tạp chí, các báo ở trung ương và địa phương từ năm 1956 đến nay. Nhiều kênh Truyền hình như HTV, VTV làm những chương trình giới thiệu về sự nghiệp thơ ca và cuộc đời tôi, nhất là các chương trình làm từ thiện ở TPHCM và các địa phương xa xôi khác.

Nhà thơ Xuân Quỳ
Nhà thơ Xuân Quỳ: Thơ của tôi viết về tình yêu, đất nước con người, những nổi nhớ sâu đậm về quê hương nơi tôi được sinh ra, lớn lên hoặc trước những mảnh đời bất hạnh… Còn nguyên nhân thơ phổ nhạc là do ngày trước, khi tôi làm ở Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội, có quen biết nhiều nhạc sĩ, và sau này mỗi tập thơ sau khi in, tôi thường đem tặng các nhạc sĩ, người thân, bạn bè… Do trong thơ tôi vốn đã có nhạc điệu, đồng cảm với các nhạc sĩ nên họ đã phổ thành ca khúc. Đến nay, đã có hơn 140 ca khúc được trên 40 nhạc sĩ phổ nhạc, trong đó có: Trần Hoàn, Huy Du, Huy Thục, Phan Huỳnh Điểu... Nhiều ca khúc trong số ấy được phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Nhân dân TP.HCM, Đài Truyền hình TP.HCM…
Nhà thơ Xuân Quỳ: Làm công tác từ thiện, tôi đã đi rất nhiều nơi trong nước như: Hà Nội, Thanh Hóa, Vinh, Huế, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Cần Thơ, Vũng Tàu… Kỷ niệm mà tôi thực sự cảm động và nhớ mãi, đó là chuyến về thăm những cặp vợ chồng có những đứa con là nạn nhân chất độc màu da cam nằm quằn quại trên cái chõng tre trong một túp lều tranh như không có xương sống. Thật đau đớn, tội nghiệp…Một lần khác, tôi về Đồng Nai thăm Trại trẻ tật nguyền, khi các cháu thấy đoàn đến thì mừng lắm, chạy ùa cả ra rồi chào bằng ông bằng bà, bằng cha, bằng mẹ… Những cháu có tâm thức thì hớn hở, đón nhận tình cảm của chúng tôi, còn những cháu bị bại liệt hay bị bệnh Đao cũng cố lê lết ra hớn hở, thậm chí có cháu còn ôm chân của tôi rồi ngẩn mặt lên gọi tôi bằng mẹ… Quá xúc động, tôi đã làm một bài thơ ngay tại đó: "Tôi đến thăm khu trẻ tật nguyền / Cháu thì câm điếc, cháu đầu nghiêng / Cháu không đi nổi bò lê lết / Mỗi cháu tật riêng… tôi buồn riêng / Có cháu cha ở chiến trường xưa / Có cháu mẹ vướng "màu cam độc” / Màu da cam ấy nhiễm vào thơ / Để mỗi dòng thơ nhòe con chữ / Câu thơ cứ run lên nghẹn ứ / Nước mắt hay là mưa chiều rơi” (Trẻ tật nguyền -1996)

Nhà thơ Xuân Quỳ thăm Trung tâm nuôi dưỡng trẻ em khuyết tật Đồng Nai

Thế sao bà không tiếp tục làm hồ sơ đăng ký các kỷ lục như bà đã mơ ước?

Nhà thơ Xuân Quỳ
Cám ơn bà, chúc bà luôn khỏe mạnh để tiếp tục con đường nghệ thuật và từ thiện.