Sundance mang lại nhiều thứ: là nơi trình chiếu những bộ phim độc lập thú vị nhất từ ​​Mỹ và trên toàn thế giới; cung cấp những dự đoán về xu hướng phim sắp tới; một trung tâm kết nối các nhà làm phim và các tài năng muốn gia nhập vào lĩnh vực này; một diễn đàn thảo luận các vấn đề, các công nghệ ảnh hưởng đến điện ảnh và truyền thông; nơi để bắt gặp những người nổi tiếng trong trang phục lộng lẫy; và là sự thay đổi khẩu vị sau mùa phim thu bận rộn.

Liên hoan phim Sundance là nơi quảng cáo cho phim độc lập của Mỹ

Sundance được thành lập vào năm 1978, khi đó nó được tổ chức tại thành phố Salt Lake và được gọi là LHP Utah / US. Mục đích là thu hút các nhà làm phim đến Utah và thúc đẩy hoạt động làm phim độc lập của Mỹ. Chủ tịch đầu tiên của liên hoan là Robert Redford và ông vẫn tham gia cho đến hiện nay, là người phát biểu trong họp báo khai mạc và các sự kiện khác.

Sau đó sự kiện trải qua một số thay đổi, từ Salt Lake chuyển đến Park City, thay đổi thời điểm từ mùa hè sang tháng Giêng. Năm 1991, cái tên LHP Sundance chính thức ra đời, được đặt theo tên nhân vật của Redford trong bộ phim Butch Cassidy and the Sundance Kid năm 1969.

Thanh danh của LHP tiếp tục tăng lên nhờ những tác phẩm khởi đầu tại Sundance sau đó đã đạt được nhiều thành công lớn như Sex, Lies and Videotape (1989) của Steven Soderbergh tiếp tục giành được giải Cành Cọ Vàng danh giá tại Cannes; phim ngắn 13 phút Bottle Rocket (1993) của Wes Anderson được viện Sundance tài trợ để phát triển thành phim điện ảnh đầu tay của anh; và The Virgin Suicides (2000) của Sophia Coppola.

Nơi giúp phim độc lập tìm được khán giả, danh tiếng và đội ngũ sản xuất

Các bộ phim được chọn chiếu tại Liên Hoan Phim Sundance phải được sản xuất độc lập và chúng thường sẵn sàng chào bán tại liên hoan.

Một cách đơn giản, phim độc lập là phim được sản xuất và cấp vốn bên ngoài hệ thống hãng phim lớn. Trong khi các phim bom tấn hay phim chiếu rạp đại trà thường được sản xuất, đầu tư và phát hành bởi các hãng phim lớn – như Paramount, Sony, Disney và Warner Bros. – thì các phim độc lập bắt đầu với các công ty sản xuất độc lập, hoặc các nhà làm phim cá nhân kiếm được đủ vốn (hoặc tự bỏ tiền đầu tư) để sản xuất phim.

Nhưng sản xuất xong phim thì mới chỉ đi được một nửa đoạn đường. Một nửa còn lại nằm ở việc đem phim đến với khán giả của nó, và đó là lúc các LHP như Sundance và các nhà phát hành bước vào cuộc chơi. Các nhà phát hành tham dự LHP để “mua” những bộ phim mà họ có thể phát hành trong tương lai tại rạp và / hoặc trên các nền tảng phát trực tuyến như Netflix, Amazon, Hulu,…

Khi một bộ phim độc lập được chọn trình chiếu ở Sundance, thì cơ hội nó được một hãng phim (như Lionsgate hoặc Sony Pictures Classics) hoặc một nhà phát hành độc lập (như A24 hoặc Neon) chọn mua sẽ tăng lên.

LHP Sundance cũng được tổ chức như một cuộc thi, với ban giám khảo gồm các nhà làm phim giàu kinh nghiệm, người điều hành và các chuyên gia để trao giải cho các bộ phim chiếu tại đây. Tổng cộng gần 30 giải thưởng được trao; một số giải lớn như Giải thưởng của Ban giám khảo, giúp phim có chỗ đứng với khán giả và với các nhà tổ chức LHP khác. Khán giả cũng có quyền bỏ phiếu để bình chọn cho phim đạt Giải thưởng của khán giả.

Nhưng Liên Hoan Phim Sundance còn nhiều thứ hơn là mua bán phim và giành giải thưởng. Liên hoan cũng trình chiếu các bộ phim – và đôi khi không phải là phim – chỉ để phục vụ những khán giả yêu điện ảnh tham dự. Ví dụ năm 2020, Sundance trình chiếu Max Richter’s Sleep – một bộ phim tài liệu âm nhạc, đi kèm với buổi hòa nhạc đặc biệt buổi tối với phiên bản Sleep dài 90 phút do Max Richter biểu diễn.

Bên ngoài rạp chiếu cũng có các hoạt động rất dễ nhận ra: các thương hiệu tài trợ cho LHP lập cửa hàng ở thành phố này như phòng trưng bày, sân khấu, quán cafe; các nhà báo phỏng vấn nhà làm phim và đánh giá phim; những người nổi tiếng tạo dáng chụp ảnh trên thảm đỏ; những bữa tiệc linh đình ăn mừng phim ra mắt.

Tương lai của điện ảnh

Sundance diễn ra trước khi mùa giải Oscar của năm thực sự bắt đầu. Nơi đây được giới chuyên môn Mỹ đánh giá như “vườn ươm” giúp phát hiện những đề cử và giải thưởng Oscar trong các năm trở lại đây.

Những tác phẩm được nâng đỡ từ Sundance sau đó được biết đến rộng rãi trong nền công nghiệp điện ảnh không thể không kể đến loạt phim kinh dị Saw, 500 Days of Summer, Sex, Lies and Videotapes, Reservoir Dogs, hay Thank You for Smoking. Quentin Tarantino, Paul Thomas Anderson, Damien Chazelle, Darren Aronofsky, James Wan hay Steven Soderbergh đều là những đạo diễn trưởng thành từ Sundance.

Một buổi trình chiếu ở Sundance cũng có thể có ý nghĩa to lớn đối với các diễn viên. Ví dụ như Half Nelson chiếu tại Sundance 2006 đã là bệ phóng cho sự nghiệp diễn xuất của Ryan Gosling một cách hiệu quả. Những cái tên ở hậu trường như nhà tư liệu, nhạc sĩ, biên tập viên,… cũng có cơ hội được phát hiện tại Sundance. Bất kể với vai trò gì, đây cũng là một trong những nơi quan trọng nhất để các nhà làm phim gây chú ý và tạo sự kết nối.

Có lẽ việc luôn hướng tới tương lai của điện ảnh chính là điều khiến Sundance trở nên độc đáo. Và cuối cùng – sau các cuộc mua bán và trao thưởng – Liên Hoan Phim Sundance đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với khán giả yêu phim. Chỉ có ở Sundance, nơi được coi là mỏ phim độc lập, mới gạn đãi các tác phẩm xuất sắc nhưng dễ bị bỏ qua tại các rạp chiếu trong nền công nghiệp điện ảnh khổng lồ Hollywood.

Chỉ có ở Sundance, khán giả mới có dịp thưởng thức các tác phẩm tâm lý gai góc thuộc nhiều đề tài từ kinh dị đến tình cảm tuổi mới lớn, mà không bị trói buộc bởi lý tưởng thương mại của các hệ thống kinh doanh phim ảnh. Chỉ có ở Sundance, những tài năng tương lai còn nằm trong bóng tối mới được khai phóng và nở rộ trên bầu trời điện ảnh đương đại.

Theo Liên minh Kỷ lục Thế giới (WorldKings.org)