"Từ bỏ ngôi vua để tu hành

Từ cái nhất thời, cái hữu danh

Vĩnh hằng vô hạn, vua tìm đến

Yên Tử trường xuân hóa đất lành."

Nằm cách thành phố Uông Bí khoảng 20 km về phía Tây, quần thể danh thắng Yên Tử tọa lạc sừng sững một góc trời Đông Bắc. Nơi đây được mệnh danh là trái tim của Phật pháp, là chốn giao hòa của vạn vật đất trời, nơi mà hàng triệu con dân phật tử hướng về tìm con đường an yên. Chùa Đồng Yên Tử nằm trong quần thể Trúc Lâm Yên Tử, tọa lạc trên đỉnh Yên Sơn với độ cao 1068m so với mực nước biển. Nằm trên độ cao lý tưởng kết hợp với vị trí hội tụ linh khí của núi Yên Tử nên ở đây luôn có mây vờn gió cuộn.

Chùa Đồng được xây dựng vào thế kỷ XVII thời hậu Lê, chùa ban đầu chỉ là một khám nhỏ đúc bằng đồng. Đến năm Canh Thân 1740, đời vua Lê Cảnh Hưng, một cơn bão làm lật mái chùa, kẻ gian lấy nốt phần còn lại, để lại các dấu tích hố cột trên mỏm đá. Năm 1930, bà Bùi Thị Mỹ - thủ tự chùa Long Hoa phát tâm xây dựng chùa Đồng bằng bê tông cốt thép trên một hòn đá vuông, nhằm trúng vị trí chùa Đồng cũ. Kích thước ngôi chùa tương đương ngôi chùa Đồng cũ. Ngày 3/6/2006, dưới sự chủ trì của Tiến sĩ phật học Đại đức Thích Thanh Quyết (Thượng tọa Thích Thanh Quyết) và Ban quản lý dự án chùa Đồng, bằng công đức thập phương trong và ngoài nước đã khởi lễ đúc chùa Đồng theo mẫu thiết kế của kiến trúc sư Trần Quốc Tuấn (Viện Bảo tồn di tích). Chùa được khánh thành ngày 30/1/2007, tọa lạc trên đỉnh non thiêng ở vị trí giữa hai ngôi chùa được xây dựng trước đây.

Chùa Đồng xưa kia chỉ là am thờ bằng đồng nhỏ. (Ảnh: Internet)

Chùa Đồng có tên chữ là Thiên Trúc Tự mang ý nghĩa là đất nước của Phật tổ Như Lại và ý chỉ vị trí vô thượng nằm trên đỉnh núi Yên Tử. Tương truyền rằng ở trên đỉnh Yên Sơn có đặt chùa Đồng trước kia thường được gọi là núi thiếng. Đây là nơi hô phong hoán vũ, cầu mưa trên đỉnh Yên Tử. Vì thế mà theo nhận thức của nhiều người xưa thì chùa Đồng Yên Tử là nơi mà con người đến để cầu viện sinh lực vũ trụ cho cuộc đời. Điều này chỉ xảy ra ở vùng đất sở hữu những điều kiện được hội tụ dòng chảy linh thiêng của vạn vật đất trời. Có lẽ bởi vậy mà chùa Đồng đã trở thành nơi mà các tín đồ Phật tử đặt trọn niềm tin vào sự linh thiêng cho mỗi lần đến thăm với mong muốn nhập nguồn linh khí linh thiêng đó. 

(Ảnh: Yên Tử Mountain)

Chùa Đồng Yên Tử nổi tiếng trứ danh không chỉ linh thiêng mà còn về kiến trúc độc đáo. Để tạo nên chùa mới, các nghệ nhân đúc đồng Ý Yên (Nam Định) đã được mời tham gia. Các chi tiết chùa được đúc chi tiết sau mới vận chuyển lên đỉnh Yên Tử lắp đặt. Theo đó, chùa Đồng hiện nay gồm 1 gian, 2 chái, 4 hàng cột.  Chùa Đồng có trọng lượng tới 70 tấn, diện tích 20m2, cao 3.35m, dài 4.6m, rộng 3.6m. Trong đó, 1 cột nặng 1 tấn, mỗi viên ngói 4kg. Chùa mang hơi thở kiến trúc Phật giáo Việt, khá giống với khu vực Thượng điện chùa Dâu.

Địa thế chùa mang hình dáng của một đóa sen khổng lồ. Mỗi phía đá là một cánh sen đang nở rộ. Chùa Đồng tọa lạc chính giữa đài sen. Chùa hướng về phía Tây Nam, nghiêng sang hai bên, một gian hai chái mang dáng như bông sen nở. Với diện tích chế tác gần 20 m2, chiều cao nền đến nóc là 3,35m. Bốn đầu đao của chùa là hình đầu rồng đậm phong cách kiến trúc thời Trần. Phần mái vươn ra tứ phía tạo thành hiên. Bên dưới bức vách trang trí hoa văn dải hình lá lật. Trước hiên có các lan can hình thân trúc.

Trong chùa thờ tượng Phật Thích Ca và 3 pho tượng Tam Tổ Trúc Lâm. Mỗi bức tượng lại được tạo tác trong tư thế khác nhau. Tượng Thích Ca khoác áo cà sa, tọa thiên ở thế liên hoa tọa. Tượng Đệ Nhất Tổ, Trần Nhân Tông úp 2 tay lên đùi trong thế cát tường tọa. Tượng Đệ Nhị Tổ, Pháp Loa và Đệ Tam Tổ, Huyền Quang ngồi thế tay định ấn, lòng bàn chân quay vào trong.

Ba pho tượng Tổ đều ngự trên đài sen, có trang trí hoa văn hình sen, cúc, sóng nước. (Ảnh: Internet)

Chuông và khánh được đặt ở cạnh chùa nặng hơn 250kg (Ảnh; Internet)

Yên Tử là địa điểm có sự kết hợp hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên với các công trình kiến trúc, nghệ thuật có giá trị đặc biệt. Đây cũng là nơi ra đời, hình thành và phát triển Trung tâm Phật giáo Thiền Tông thuần Việt do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập. Du khách có thể vừa kết hợp tham quan vừa tham gia những buổi tu thiền, giảng đạo.

Một điểm để tổ chức các buổi ngồi thiền, giảng đạo (Ảnh: Báo Thanh Niên)

Du khách có thể tham gia một buổi thiền với nhà sư nơi Yên Tử linh thiêng (Ảnh: Báo Thanh Niên)

Sau buổi thiền, những ngọn nến cùng được thắp lên để cầu cho quốc thái dân an (Ảnh: Báo Thanh Niên)

Trước đây, để lên chùa Đồng chỉ có cách duy nhất là đi bộ, phải vượt qua hàng nghìn bậc đá, đường rừng núi trên quãng đường dài khoảng 6 km để lên đỉnh Yên Sơn. Những năm gần đây, Ban quản lý khu danh thắng Yên Tử đã đưa vào sử dụng cáp treo giúp du khách thập phương dễ dàng chinh phục chùa Đồng. Ngồi trên cáp treo, du khách có thể ngắm nhìn núi non Yên Tử từ trên cao, sau đó tiếp tục đi bộ chinh phục non thiêng Yên Tử. Từ cáp treo nhìn xuống những khu rừng Yên Tử, du khách được chiêm ngưỡng những ngọn tùng cổ hơn 700 tuổi vươn mình giữa không gian rộng lớn; những cây măng trúc mọc tua tủa vươn lên chạm vào cáp treo. Mặc dù có cáp treo, nhưng quãng đường đi bộ để lên tới chùa Đồng tương đối dài và treo leo, với hàng nghìn bậc đá gập ghềnh xuyên qua bạt ngàn rừng tùng, rừng trúc... Đặc biệt, khi tiết trời vào xuân, mưa phùn lất phất, du khách sẽ được trải nghiệm cảm giác vén sương để tìm đường lên chùa Đồng.

Chùa Đồng tọa lạc trên đỉnh non thiêng liêng, là một trong những di tích quan trọng nhất của quần thể Yên Tử. Hầu hết du khách đều cố gắng leo lên đỉnh non thiêng để tới Chùa Đồng thắp một nén hương. (Ảnh: Legacy Yên Tử, Báo Thanh Niênm, tamngu)

Thông tin về tour chùa Đồng Yên Tử, quý độc giả có thể liên hệ: