[VIETKINGS-BESTPLUS đề cử] TOP 100 Tinh hoa gia vị Việt 2023 (P.18): Nước màu dừa (Bến Tre) – Gia vị quen thuộc đem lại sự hấp dẫn cho những món ăn

17-09-2023

(VIETKINGS – BESTPLUS) Từ xưa, người Việt Nam ta đã dùng nước dừa lấy từ quả dừa để nấu thành nước màu dừa hay còn gọi là nước hàng dừa, làm gia vị nêm cho các món ăn thật đậm đà hương vị quê hương và truyền thống. Nước màu dừa có nguồn gốc từ xứ dừa Bến Tre, nơi có những vườn dừa mênh mông.

 

Một trong những món ăn dân dã đậm đà bản sắc dân tộc trong bữa ăn của người Việt Nam là món kho. Ở miền Nam, các món kho, từ kho tộ, kho ram (rim), đến kho tàu hay các món nướng, ngoài các gia vị cần thiết thì không thể thiếu một loại gia vị tạo hương vị và màu sắc hấp dẫn cho món ăn là nước màu dừa.

 

Nước màu dừa Bến Tre ngon thì phải được thắng từ 100% nước dừa. 

 

Trước đây, khi tới kỳ thu hoạch – Thường là mỗi tháng, hay tháng rưỡi – những quả dừa khô được hái gom về chất đống trên sân của chủ vườn và được tiêu thụ chủ yếu là phần cơm dừa. Để lấy cơm dừa, người ta phải đập bể trái dừa, bỏ nước dừa đi. Phần nước dừa này nếu có ai hỏi xin thì chủ sẽ cho không. Những người phụ nữ nghèo vùng quê thường tranh thủ gom số nước dừa này về nấu thành nước màu dừa (còn gọi là thắng nước màu dừa). Trước đó, phải gom, lượm các quả dừa điếc, cành dừa rụng, nhánh cây củi khô… làm chất đốt để không phải tốn tiền mua. Vì thế, nước màu dừa trước đây có thể xem là sản phẩm của người dân nghèo của miền quê.

 

Ngày nay, nước dừa được sử dụng chế biến phong phú ra các loại thức uống hay dùng để chế biến các món ăn nên muốn chế biến ra nước màu dừa, người ta phải mua nước dừa tươi. Vì vậy, những năm gần đây nước màu dừa nguyên chất ở Bến Tre rất được ưa chuộng và không còn rẻ như trước.

 

Nước màu dừa là một chế phẩm đặc biệt, làm từ nguyên liệu chính là nước dừa. Để làm ra được hương vị đặc trưng của nước màu dừa thì phải qua rất nhiều công đoạn từ quả dừa. Đầu tiên, người dân Bến Tre phải chọn những trái dừa ngon, ngọt nước sau khi hái từ cây xuống thì mang đi thắng liền, tuyệt đối không chọn những quả dừa tươi bị chua nước. 

 

Muốn sản xuất được nước màu đạt chất lượng cao thì sau khi lấy nước dừa là phải cho vào chảo và nấu ngay, không để nước dừa quá lâu hay qua đêm vì nước dừa tươi sẽ bị chua hoặc lên men.

 

Chế biến nước màu dừa rất công phu. Để biến chảo nước dừa trong, loãng thành một sản phẩm có độ keo, sền sệt phải nấu liên tục 24 giờ, luôn giữ ngọn lửa cháy đều và canh khi nước dừa trong chảo cạn lưng chảo phải châm (đổ) thêm vào. Thường thì người ta thắng nước màu dừa bằng chảo gang. Thoạt đầu, nước dừa được đổ đầy chảo, đun cho sôi, khi thấy nước dừa trong chảo cạn bớt thì châm thêm nước dừa vào cho đến khi nước sệt nhiều, sau đó phải để lửa nhỏ, canh cho nước màu "tới" (có độ keo, sánh) là đạt. Thông thường, với lượng nước dừa khoảng 480 lít, sẽ thu được non 20 lít nước màu, tức là khoảng 4% dung tích ban đầu. 

Để tạo ra được một lít nước màu dừa, cần lấy nước của 50-100 quả dừa, tương đương với khoảng 30 lít nước dừa tươi.

 

Nước màu dừa có màu cánh cam là do được tạo ra trong quá trình phản ứng hóa caramel khi thắng nước dừa. Khi ướp gia vị cho món kho, món nướng chỉ cần thêm vào ¼ muỗng cà phê nước màu dừa cho 1kg thịt hoặc cá là đủ. Không chỉ tạo màu đẹp mắt cho món kho, món nướng mà nước màu dừa nguyên chất sẽ giúp làm dậy mùi vị của món ăn lên, kích thích khứu giác của bạn một cách hoàn hảo. Bên cạnh đó, nước màu còn giúp làm tăng thêm hương vị đậm đà, thơm ngon cho bữa ăn tròn vị và hoàn hảo hơn.

 

Nước màu dừa đã "thổi hồn" vào những món ăn bởi màu vàng cánh gián đặc trưng và hương vị vừa thơm ngon vừa ngon miệng

 

Loại nước màu dừa nguyên chất này không có màu thực phẩm, chất bảo quản, có thể để dành sử dụng cả năm không sợ hư, mốc nên khi dùng để nấu các món kho hay món nướng thì màu sắc và hương vị độc đáo của món ăn là không có gì so sánh được.....


Nga Võ (tổng hợp & biên tập, nguồn hình: Internet) - VietKings