Nghề làm cốm ở Mễ Trì đến nay đã có bề dày lịch sử hơn một thế kỷ. Ở đây có 2 thôn (thôn Thượng và thôn Hạ) có nhiều hộ gia đình theo nghề làm cốm. Nghề cốm Mễ Trì được đưa vào danh mục 17 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cuối tháng 9, đầu tháng 10 chính là thời điểm người dân tại làng cốm Mễ Trì tất bật cho vụ cốm mới lớn nhất trong năm. Người làng Mễ Trì nổi tiếng với nghề làm cốm từ bao đời nay. Ở đây, từ các cụ già tới những nam thanh nữ tú trong làng đều tự trồng lúa và làm cốm.

Làng cốm Mễ Trì thơm hương lúa non ngày vào mùa. (Ảnh: internet)

Cốm Mễ Trì khác với các nơi khác bởi cốm hoàn toàn là cốm mộc, không pha màu, ăn thấy cảm giác thơm ngon, mềm dẻo, bùi. Những hạt cốm đến tay người mua được gói tỉ mỉ bằng lá sen, rồi buộc lại bằng những cọng rơm còn xanh trông rất đẹp mắt. Lá sen tượng trưng cho sự thanh khiết và mùi thơm của lá sen hòa quyện với hương của cốm tạo nên hương vị đặc biệt hơn cho sản vật này. Dù quá trình đô thị hóa ngày một nhiều, nhưng chính quyền và người dân Mễ Trì vấn đang luôn cố gắng giữ vững và phát triển nghề truyền thống này với mong muốn lưu truyền những nét tinh hóa văn hóa của người Tràng An.

Cốm Mễ Trì được gói trong lá sen, làm tăng thêm hương thơm cho hạt cốm. (Ảnh: internet)

Cũng giống như mùa lúa của cùng đồng bằng Bắc Bộ, mùa Cốm cũng có 2 vụ trong năm là vụ Chiêm (khoảng tháng 4 Dương Lịch) và vụ Mùa (khoảng tháng 9 Dương Lịch). Làng Mễ Trì vào mùa cốm sẽ mang một hương thơm đặc biệt của hạt thóc rang trên chảo của các lò Cốm, mùi thơm ngọt ngào của các sợi rơm xanh biết được dùng để gói cốm, nghe thấy âm thanh rộn ràng của tiếng chày giã.

Làng cốm xanh mát tất bật vào mùa. (Ảnh: internet)

Cốm được làm từ nhiều loại lúa nếp khác nhau nhưng ngon nhất vẫn là lúa nếp cái hoa vàng bởi độ thơm, dẻo và ngọt của nó khiến thực khách đã thưởng thức 1 lần rồi thì sẽ khó lòng có thể quên được. Giờ người Mễ Trì không còn vất vả trong nghề làm Cốm như ngày xưa với 1 số khâu trong quy trình làm Cốm được chuyển sang máy móc như máy giã, máy xay hạt xong, máy tuốt lúa. Tuy nhiên nghề truyền thống này vẫn không hề nhàn hạ chút nào bởi vẫn cần rất nhiều đến bàn tay khéo léo thủ công của con người phải thức khuya, dậy sớm để cho ra lò từng mẻ Cốm thơm dẻo.

Người dân nơi đây đã gắn bó với nghề làm cốm suốt hơn một thế kỷ qua. (Ảnh: internet)

Cốm là món ăn dân dã nhưng cũng rất sang trọng, nồng nàn mà cũng thật tinh khiết. Bởi đó là quà của đất trời, là phần tinh nguyên của những hạt nếp ngậm đồng mỡ màng, thơm mát. Cốm gói trong lá sen hé mở một mùi hương dịu dàng thoảng qua. Những hạt cốm xanh ngọc, mong tang như tà áo lụa của người thiếu nữ lại phảng phất hương thơm dịu dàng, vị ngọt nhẹ trên đầu lưỡi. Ăn cốm phải biết cách ăn thì mới cảm nhận được hết độ thơm ngon của hạt cốm.

Sản phẩm cốm Mễ Trì ngày càng đa dạng, hấp dẫn. (Ảnh: internet)

Cốm Mễ Trì là đặc sản không riêng gì của làng Mễ Trì mà còn là đặc sản của đất Hà thành. Với truyền thống lâu đời, nghề cốm Mễ Trì ngày nay vẫn còn giữ được nguyên vẹn bí quyết làm cốm mà không nơi nào có được. Cốm Mễ Trì giờ đây đã được khẳng định và góp mặt vào danh sách ẩm thực không thể thiếu của văn hóa ẩm thực Việt Nam, trở thành một thứ quà tao nhã nức tiếng gần xa.