Theo "Gia Định thành thông chí" của Trịnh Hoài Đức (1765 -1825), nhóm cư dân Cao, Lôi, Liêm của Trần Thượng Xuyên do không chịu sự thuần phục nhà Thanh (Trung Quốc) đã vượt biển đến sinh sống tại xứ Bàn Lân (Biên Hòa ngày nay). Đến nơi ở mới, ngoài việc làm nông nghiệp, họ còn mang theo nghề làm đá và cùng với người Việt bản địa lập nên làng nghề điêu khắc đá.
 

Các sản phẩm tinh xảo của làng điêu khắc đá Bửu Long

Đá nguyên liệu để làm sản phẩm đá mỹ nghệ Bửu Long là đá tấm, đá phiến, được gọi là thợ làm “đá sống”, mà những người thợ lên núi tìm mang về. Sau đó, họ bắt đầu công việc chế tác sản phẩm, gọi là thợ làm “đá chín”. 

Đá nguyên liệu sử dụng làm sản phẩm đá mỹ nghệ Bửu Long thường là các loại đá tấm, đá phiến.

Để biến khối đá trở nên sinh động và có hồn, những nghệ nhân phải sử dụng nhiều thủ thuật với nhiều loại công cụ khác nhau như đục nhảy, đục phá, đục láng, đục rãnh, đục khớp, đục vòng…Theo những người thợ ở đây, một khối “đá sống” muốn thành một sản phẩm cần qua bốn công đoạn tạo tác, gồm: Vạt mảng tạo dáng; vẽ chi tiết trên đá đã tạo dáng (bằng mực nho); đục hoàn chỉnh; cuối cùng là tạo hình, đánh bóng sản phẩm (bằng đá mài). Trong đó, công đoạn cuối cùng được coi là khó nhất.

Để có những sản phẩm đá mỹ nghệ, đòi hỏi các nghệ nhân phải trải qua nhiều công đoạn rất vất vả, thường xuyên tiếp xúc với bụi đá
 

Với tay nghề của các nghệ nhân điêu khắc đá, các đường nét của tượng đá được khắc rất tỉ mỉ để đảm bảo độ tinh xảo
 

Sự tỉ mỉ và cẩn thận là yếu tố không thể thiếu trong nghề điêu khắc đá.

Trước đây, những người thợ đá ở làng nghề điêu khắc đá Bửu Long chủ yếu là làm thủ công, đến nay họ đã áp dụng công nghệ vào sản xuất, đá nguyên liệu được cắt, gọt, giũa bằng hệ thống máy cưa, cắt hiện đại. Tuy vậy, để đạt được độ tinh xảo cho sản phẩm thì vẫn cần đến đôi bàn tay khéo léo, lành nghề của các nghệ nhân trong làng. Những sản phẩm, như: Tháp sen, tượng rồng, lân hay sư tử dũng mãnh; khám thờ, lư hương, bát nhang, đèn, linh vị, bia, cối xay, cối giã gạo, ly chén, bình đựng, bộ cờ… đều được những nghệ nhân nơi đây thổi hồn vào để trở thành những tác phẩm độc đáo, có giá trị.

Hơn ba thế kỷ với nhiều thăng trầm, làng nghề điêu khắc đá Bửu Long đã sản sinh ra nhiều nghệ nhân tài hoa như Hà Kiều, Dương Văn Hai, Ngụy Đức Mỹ, Phạm Thành Đầu… Hiện những cơ sở làm đá ở Bửu Long như Tân Phát Hưng, Tín Nghĩa, Tân Vĩnh Quang, Nhật Thành... với quy mô khá lớn đã góp phần tạo nên thương hiệu cho làng nghề. Sản phẩm đá Bửu Long có mặt khắp nơi trong cả nước và đang vươn ra thị trường nước ngoài như: Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Nhật Bản…