[WORLDKINGS] Trang phục truyền thống của các nước trên thế giới - P22 - Gakti : Khám phá văn hóa của người Sami vùng Bắc cực qua bộ trang phục truyền thống

06-12-2020

(Kyluc.vn – WorldKings.org) Gákti là một trang phục truyền thống của người Sámi ở các khu vực phía bắc của Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan và bán đảo Kola ở Nga. Gákti được mặc cả trong các bối cảnh nghi lễ và khi làm việc, đặc biệt là khi chăn tuần lộc.

 

 

Người Sámi là một tộc người Finno-Ugric bản địa sinh sống tại Sápmi, ngày nay bao gồm các phần lớn phía bắc của Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan và Bán đảo Kola trong Murmansk Oblast của Nga. Người Sámi trong lịch sử được gọi bằng tiếng Anh là Lapps hoặc Laplanders, nhưng những thuật ngữ này bị một số người Sámi coi là xúc phạm, những người thích đặt tên khu vực bằng ngôn ngữ của họ, "Sápmi". Vùng đất của tổ tiên Sámi nằm ở vùng Volga, thuộc nước Nga ngày nay, giống như các dân tộc Uralic khác. Ngôn ngữ truyền thống của họ là ngôn ngữ Sámi, được xếp vào nhóm ngôn ngữ Uralic.

Những người gốc Sámi đã bắt đầu nắm lấy di sản của họ và lấy lại nền văn hóa đã từng bị mất đi. Đặc biệt là giới trẻ đã bắt đầu học tiếng Sámi và mặc áo gákti truyền thống như một biểu tượng của niềm tự hào văn hóa dân tộc trong những sự kiện lớn như ngày hiến pháp Na Uy (17/5) và quốc khánh Sámi (6/2).

 

 

Thiết kế của gákti mang rất nhiều tính biểu tượng và mỗi đặc điểm thiết kế nhỏ đều có ý nghĩa đối. Gákti là một chiếc váy sặc sỡ, phản ánh sự đa dạng về văn hóa của người Sámi. Màu chính phổ biến nhất của gákti là màu xanh nước biển, biểu tượng cho cuộc sống trên biển và tầm quan trọng của nước. Câu cá là một trong những nguồn thức ăn chính của người Sámis sống ở các vùng phía tây nam của Finnmark, do đó, đây là yếu tố chính trong thiết kế. Màu xanh lá cây tượng trưng cho sự tươi tốt của các vùng đất, các khu rừng và phần nông nghiệp trong cuộc sống của người Sámi. Màu đỏ là màu của sức mạnh biểu thị cho sức mạnh và ý chí kiên cường của người Sámi.

 

 

Theo truyền thống, gákti được làm từ da tuần lộc, nhưng trong thời hiện đại, len, bông hoặc lụa phổ biến hơn. Áo gákti có thể được đeo với thắt lưng (xếp nếp, chần bông hoặc với các nút bạc), đồ trang sức bằng bạc, giày da và khăn lụa. Theo truyền thống, nếu các nút trên thắt lưng có hình vuông, nó cho thấy người mặc đã kết hôn. Nếu chúng tròn, người đó chưa lập gia đình. Nếu một cặp vợ chồng ly hôn và người chồng cũ vẫn tiếp tục sử dụng trang phục Sami do vợ cũ của anh ta may, anh ta tuyên bố rằng anh ta muốn cô ấy quay lại.

 

 

Trong thời hiện đại, người Sami thường chỉ mặc lông thú khi chăn gia súc vào mùa đông. Một số chọn mặc trang phục truyền thống như trang phục hàng ngày, trong khi những người khác giữ gakti cho những dịp đặc biệt.

Theo Liên minh Kỷ lục Thế giới (WorldKings.org)


Thanh Huyền (sưu tầm và biên dịch) (nguồn ảnh: internet) - Theo Liên minh Kỷ lục Thế giới (Worldkings.org)