Thưởng thức món xôi ngũ sắc, du khách không chỉ cảm nhận được hương vị thơm ngon mà còn được chiêm nghiệm những triết lý sâu xa về thuyết ngũ hành trong tín ngưỡng của đồng bào dân tộc.
Người Tày, người Dao Tuyên Quang có 03 ngày lễ cúng tổ tiên và mời người thân, bạn bè cùng chung vui. Đối với người Tày ngày 3/3, 15/7 và 10/10 âm lịch (người Dao 3/3 và 7/7) tương ứng với ngày tiết thanh minh và rằm tháng 7 của người kinh, còn ngày 10/10 là tết mừng cơm mới.
Xôi ngũ sắc với đủ 5 màu: trắng, đen, vàng, tím, xanh và đỏ, mỗi màu xôi được nhuộm từ cây cỏ (thảo dược đồng rừng). Màu trắng là màu nguyên của nếp hương, màu đỏ, màu đen và tím được tạo ra từ cây cơm đỏ, đen; màu xanh làm từ lá gừng; màu vàng làm từ củ nghệ.
.jpg)
Mỗi loại xôi mang một ý nghĩa riêng và có hương vị đặt trưng riêng, đĩa xôi màu trắng sẽ đặt ở giữa tượng trưng cho sự hội tụ, tinh túy của trời, bốn màu xanh, đen, vàng, đỏ bao xung quanh tượng trưng cho bốn phương của trời đất, bốn mùa của xuân, hạ, thu, đông trong năm. Đồng thời, đĩa xôi ngũ sắc cũng tượng trưng cho ngũ hành trong trời đất (kim - mộc - thủy - hỏa - thổ), ngũ hành trong thiên hạ: màu trắng là kim, xanh là mộc, đen là thủy, đỏ là hỏa, vàng là thổ.
Mỗi đĩa xôi ngũ sắc là cả tấm lòng mến khách chứa đựng mồ hôi và công sức của người chủ nhà, là những ước mơ về hạnh phúc, khát vọng ngàn đời no đủ, ước mong mưa thuận gió hòa, để mùa màng tươi tốt, bội thu.
Tổ chức Top Việt Nam - Topplus